Τα άτομα με Διαταραχές του Αυτιστικού Φάσματος εμφανίζουν δυσκολίες στην κοινωνική συναλλαγή και στη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία,  οι οποίες μεταβάλλονται ανάλογα με την ηλικία του ατόμου με αποτέλεσμα να μεταβάλλονται και οι ανάγκες των ατόμων αυτών και των Οικογενειών τους. Η κάλυψη αυτών των αναγκών απαιτεί την ποσοτική και ποιοτική επάρκεια κατάλληλων Δομών Υγείας, Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Φροντίδας.
Το Πρόγραμμα είχε στόχο να καταγράψει και να δημιουργήσει μια βάση δεδομένων με τις υπάρχουσες δομές/υπηρεσίες και τη νομοθεσία για άτομα με ΔΑΦ στην Ελλάδα, προσβάσιμη σε δυνητικούς χρήστες των υπηρεσιών αυτών και σε επαγγελματίες υγείας, ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικούς, ερευνητές και κάθε ενδιαφερόμενο, ώστε να δημιουργήσει ιστοσελίδα για την παρουσίαση των Δομών ανά Περιφέρεια και Περιφερειακή Ενότητα, και να εκτιμήσει την ποσοτική και ποιοτική επάρκεια των Δομών και των υπηρεσιών που προσφέρονται στα άτομα με ΔΑΦ και τις οικογένειες τους.

Το Πρόγραμμα ξεκίνησε το 2013 και ολοκληρώθηκε το 2016. Η συλλογή των στοιχείων ανά Δομή έγινε με τη χρήση ερωτηματολογίου, κατάλληλα δομημένου για τις ανάγκες της έρευνας, το οποίο στάλθηκε σε 1600 Δομές στην Ελλάδα που καταγράφηκε ότι εξυπηρετούν άτομα με ΔΑΦ.

Τον Μάιο του 2017 ξεκίνησε η λειτουργία της ιστοσελίδας autismap.gr στην οποία παρουσιάζονται αναλυτικά τα στοιχεία επικοινωνίας για όλες τις καταχωρημένες δομές, το σύνολο των νομοθετικών προβλέψεων που αφορούν στα άτομα με ΔΑΦ στην Ελλάδα καθώς και αρθρογραφία από κλινικούς με μεγάλη εμπειρία στον αυτισμό. Η ιστοσελίδα ανανεώνεται και επικαιροποιείται σε τακτική βάση.

Για την ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας αλλά και κάθε ενδιαφερομένου τα αποτελέσματα της έρευνας καθώς και η παρουσίαση λειτουργίας της ιστοσελίδας έχει παρουσιαστεί στα ακόλουθα συνέδρια:

Α) 7^ο Πανελλήνιο Συνέδριου Αυτισμού / Autismap.gr: Τα πρώτα 2 έτη λειτουργίας Μάιος 2017 – Μάιος 2019

Β) 6^ο Πανελλήνιο Συνέδριου Αυτισμού / Autismap.gr: Χαρτογράφηση δομών και υπηρεσιών για άτομα με ΔΑΦ στην  Ελλάδα

Γ)  3^ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών / Διαθέσιμοι πόροι για άτομα με ΔΑΦ στην Ελλάδα – Ενίσχυση της προσβασιμότητας σε υπηρεσίες υγείας, ψυχικής υγείας, κοινωνικής φροντίδας και εκπαίδευσης για άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)

Το Κέντρο Παιδιού και Εφήβου εδώ και 25 χρόνια αναπτύσσει και προσφέρει υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Συνολικά έχει εξυπηρετήσει περισσότερα από 10.000 άτομα.

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, αποδεικνύεται ότι η συμμετοχή των ληπτών υπηρεσιών και των οικογενειών τους είναι πολύ σημαντική στη βελτίωση των υπηρεσιών Ψυχικής υγείας. Το ΚΠΕ, έχοντας ως προτεραιότητα τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του, υλοποίησε την περίοδο 2016 – 2017 έρευνα για τη μέτρηση του Βαθμού ικανοποίησης των χρηστών των υπηρεσιών του και των οικογενειών τους.

Στόχος του Προγράμματος είναι να μετρηθεί ο βαθμός ικανοποίησης των χρηστών του ΚΠΕ και των οικογενειών τους και να καταγραφούν οι αντιλήψεις και οι προτάσεις τους, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και να σχεδιαστούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις για την ικανοποίηση των αιτημάτων των χρηστών και των οικογενειών τους.

Για τη μέτρηση του βαθμού ικανοποίησης χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Verona Service Satisfaction Scale (VSSS), το οποίο έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και έχει σταθμιστεί στην Ελλάδα από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ( Ιατρική Σχολή, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής & ψυχικής Υγείας). Η μελέτη για την καταγραφή του βαθμού ικανοποίησης θα επαναλαμβάνεται περιοδικά, ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής συμμετοχή των χρηστών στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Η μελέτη έχει ολοκληρωθεί με θετικά και πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα τα οποία έχουν ήδη αξιοποιηθεί από την εταιρία και τις επιμέρους δομές.

Εντός του 2021 προβλέπεται η  δημοσίευση άρθρου με τα αποτελέσματα της έρευνας σε ξενόγλωσσο επιστημονικό περιοδικό.

Η ψυχοθεραπευτική προσέγγιση των δυσκολιών που παρουσιάζουν τα άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος εντάσσεται στη συνολική διαχείριση των δυσκολιών αυτών, ιδιαίτερα σε άτομα με αυτισμό μέσης και υψηλής λειτουργικότητας. Στο ΚΠΕ αναπτύσσουμε και εξελίσσουμε συστηματικά τα τελευταία 15 χρόνια, μέσα από την κλινική ψυχοθεραπευτική μας πρακτική με άτομα με ΔΑΦ μέσης και υψηλής λειτουργικότητας την ψυχοθεραπεία Κοινωνικής και Συναισθηματικής Ανάπτυξης (ΚΣΑ). Αναλυτικά, η θεραπευτική προσέγγιση αναπτύσσεται στο άρθρο “Η ψυχοθεραπεία κοινωνικής και συναισθηματικής ανάπτυξης σε παιδιά και εφήβους με ΔΑΦ» https://www.researchgate.net/publication/346315677_E_psychotherapeia_koinonikes_kai_synaisthematikes_anaptyxes_se_paidia_kai_ephebous_me_DAPH
Στα πλαίσια της ΨΚΣΑ αναπτύσσονται δεξιότητες που αφορούν, μεταξύ άλλων, στους τομείς της κοινωνικής επικοινωνίας και διαχείρισης των συναισθημάτων. Το ζητούμενο είναι η μεταφορά των δεξιοτήτων αυτών σε περιβάλλοντα εκτός του θεραπευτικού πλαισίου.

Στόχοι του προγράμματος είναι να αξιολογηθεί η μεταφορά  δεξιοτήτων στο οικογενειακό περιβάλλον και να αναδειχθούν παράγοντες που δυνητικά συνδέονται με τη δυνατότητα μεταφοράς, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η βελτίωση και προσαρμογή των παρεχόμενων υπηρεσιών ΨΚΣΑ.

Το Πρόγραμμα  προβλέπει τη συλλογή δεδομένων μέσω του ερωτηματολογίου της μελέτης, που συμπληρώνεται από τους γονείς  παιδιών  με ΔΑΦ που βρίσκονται σε Ψυχοθεραπεία Κοινωνικής και Συναισθηματικής Ανάπτυξης.

 Η μελέτη  ξεκίνησε το 2016  και αναμένεται να ολοκληρωθεί Μάιο του 2021, με τη συμμετοχή 95 συνολικά  παιδιών σε διάστημα παρακολούθησης από 6 μήνες έως 3 χρόνια.

Μέχρι στιγμής έχουν γίνει αναλύσεις των δεδομένων και έχουν εξαχθεί τα προκαταρκτικά αποτελέσματα και συμπεράσματα, τα οποία έχουν ανακοινωθεί στα πλαίσια του 6^ου Πανελληνίου Συνεδρίου Αυτισμού στην εισήγηση με τίτλο «Μεταφορά στο οικιακό περιβάλλον δεξιοτήτων που αναπτύσσονται στα πλαίσια της Ψυχοθεραπείας Κοινωνικής και Συναισθηματικής Ανάπτυξης για άτομα με ΔΑΦ».

 Η ανάλυση θα ολοκληρωθεί μετά τον Ιούνιο 2021. Τα αποτελέσματα και συμπεράσματα της μελέτης θα αποτελέσουν περιεχόμενο ο επιστημονικού άρθρου προς υποβολή σε επιστημονικό περιοδικό.

Η εργασιακή ικανοποίηση αποτελεί τη βάση για την επιτυχία σε κάθε επιχείρηση και επάγγελμα. Η αποχώρηση από την εργασία αποτελεί έναν όρο που περιγράφει το ποσοστό των εργαζομένων που πρέπει να αντικατασταθεί σε μία δεδομένη χρονική περίοδο .

Αιτίες  που μπορεί να οδηγήσουν έναν εργαζόμενο στην παραίτηση είναι τα υψηλά ποσοστά στρες, η έλλειψη επικοινωνίας εντός της εταιρείας, ο μισθός  η έλλειψη αναγνώρισης της αξίας του εργαζομένου, η έλλειψη δυνατότητας ανέλιξης, η έλλειψη ισορροπίας ανάμεσα στη προσωπική ζωή και στις επαγγελματικές υποχρεώσεις καθώς και η έλλειψη ενδιαφέροντος για το αντικείμενο εργασίας 

Η διαδικασία κατά την οποία ένας εργαζόμενος παραιτείται και η εταιρεία καλείται να βρει αντικαταστάτη θεωρείται εξαιρετικά ζημιογόνα για την εκάστοτε εταιρεία.

Η σχέση ανάμεσα στην εργασιακή ικανοποίηση και την αποχώρηση από την εργασία έχει καταδειχθεί σε μεγάλο αριθμό ερευνών.

 Ένας ακόμα σημαντικός άξονας αφορά στη συσχέτιση ανάμεσα στην επαγγελματική εξουθένωση με την αποχώρηση από την εργασία.

Στόχος του Προγράμματος ήταν η διερεύνηση των αιτιών διακοπής συνεργασίας στις 6 δομές και τμήματα του ΚΠΕ σε Αθήνα και Χίο, κατά την περίοδο 2008-2017, ώστε να αναδειχθούν οι κυρίαρχες αιτίες αποχώρησης και η διατύπωση και εφαρμογή καλών πρακτικών για τη μείωση των αποχωρήσεων στο σύνολο των εργαζομένων του ΚΠΕ.

Οι ερωτώμενοι απάντησαν το ερωτηματολόγιο μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Το Πρόγραμμα ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2017 με τη συγγραφή της τελικής έκθεσης των αποτελεσμάτων, τα οποία έχουν ήδη αξιοποιηθεί από την εταιρεία.

Ο βαθμός ικανοποίησης των εργαζομένων είναι άρρηκτα συνδεδεμένος  με την απόδοση τους στο χώρο εργασίας, με τα αντίστοιχα οφέλη για την εκάστοτε εταιρεία.

Ο όρος “Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης” χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά  για να περιγράψει μία κατάσταση εξάντλησης των επαγγελματιών ψυχικής υγείας στο εργασιακό τους περιβάλλον. Καθόρισε την κατάσταση αυτή ως «αδυναμία για επίδοση ή εξουθένωση λόγω υπερβολικών απαιτήσεων που αφορούν την ενέργεια, τη δύναμη ή τις δυνατότητες».

 Ο βαθμός ικανοποίησης των εργαζομένων συναρτάται άμεσα και με το «Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης» (Burnout). Έρευνες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης συσχετίζονται ή ακόμα και μπορούν να προβλεφθούν από υψηλά επίπεδα επαγγελματικής ικανοποίησης.

Στόχοι  του Προγράμματος είναι: α) η μέτρηση του βαθμού ικανοποίησης των εργαζομένων του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου, ώστε να αναδειχθούν οι θετικές και αρνητικές συνιστώσες του πλαισίου συνεργασίας και να προαχθεί η θετική και ικανοποιητική εργασιακή σχέση ανάμεσα σε εργοδότη και εργαζόμενο, β) η μέτρηση του επιπέδου επαγγελματικής εξουθένωσης (Burnout) των εργαζομένων στο Κέντρο Παιδιού και Εφήβου (ΚΠΕ), με στόχο την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου, γ) η ανάδειξη παραγόντων που συσχετίζονται με την εργασιακή ικανοποίηση και την επαγγελματική εξουθένωση ( θετικά ή αρνητικά), δ) η διερεύνηση της συσχέτισης ανάμεσα στο βαθμό ικανοποίησης και τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης στον πληθυσμό αναφοράς. 

Η έρευνα υλοποιήθηκε τη χρονική περίοδο 2017-2018  με τη χρήση 2 ερωτηματολογίων, που επιλέχθηκαν μετά από συγκριτική μελέτη των μεθοδολογικών εργαλείων Για τη διερεύνηση του βαθμού εργασιακής ικανοποίησης χρησιμοποιήθηκε το Employee Satisfaction Inventory (ESI) και για τη μελέτη του βαθμού επαγγελματικής εξουθένωσης το Maslach Burnout Inventory (MBI). Η συμπλήρωση τους πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά.

Η ανάλυση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων έχει ολοκληρωθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη η συγγραφή και δημοσίευση επιστημονικού άρθρου.

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας δράσεων ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και ενδυνάμωσης εφήβων και νέων (14-25 ετών) με αποκλίνουσα ή παραβατική συμπεριφορά και ψυχική διαταραχή, οι οποίοι προσέρχονται στην «Ειδική μονάδα παρέμβασης για νεαρά άτομα με παραβατική συμπεριφορά Οσελότος» για υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξη ή/και επαγγελματικού προσανατολισμού.

Η διάρκεια της έρευνας έχει οριστεί από 1/11/2020 και έως την 30/11/2021.

Οι επιμέρους στόχοι της μελέτης συνίστανται στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων ως προς:

α) το αίσθημα άγχους και κατάθλιψης των συμμετεχόντων,

β) την αυτό-αντιλαμβανόμενη ποιότητα ζωής, καθώς και

γ) τον επαγγελματικό προσανατολισμό/επαγγελματικά ενδιαφέροντα

δ) τη βελτίωση των δεξιοτήτων των ατόμων όσον αφορά τη χρήση του διαδικτύου για αναζήτηση εργασίας και ενδεχόμενη ακαδημαϊκή εξέλιξη και την ανάπτυξη βιογραφικού

ε) τις εκδηλώσεις  αποκλίνουσας ή παραβατικής συμπεριφοράς

Για την υλοποίηση της μελέτης έχει επιλεχθεί μία σειρά ερωτηματολογίων τα οποία είναι τα εξής:  1) Achenbach Youth Self Report, 2) WHOQOL-BREF, 3) DASS – 21. Το ερωτηματολόγιο WHOQOL-BREF χορηγείται στο σύνολο των συμμετεχόντων ενώ το Achenbach Youth Self Report  χορηγείται στους ανήλικους και το DASS -21 στους ενήλικους. 

Η μελέτη βρίσκεται σε εξέλιξη.